Sanat Nedir?

Sanat, özgürlüğün ortaya çıkışı ve onaylanışıdır; çünkü o karanlıktan ve kavranılmazlıktan bağımsızdır.

güzellik, nesnelerin bir özelliği değil, ruhumuzun bir edimidir

Sanat, bizde bir yandan varoluşun en derin duyumlarını, bir yandan en yüce duyguları ve düşünceleri uyandıran yaşamın bilinçli ifadesidir. Sanat insanı bireysel yaşamından bütün insanlığın ortak yaşamına yüceltir ve bu işi yalnızca ortak duygu ve inançlara katılarak değil, ortak duygular aracılığıyla yapar.

Güzellik ancak öznel olarak kavranabilir

müzik yapıtlarında güzelliğe ancak ve ancak yasalar izlenerek ulaşılabilir; bu yasalar sanatçının meçhulüdür, bundan dolayı sanatçı güzele bilinçsizce ulaşır, dolayısıyla güzel analize tabi tutulamaz

Doğada olsa olsa güzelliğe yakın bir şey vardır.

Herbart’a (17661841) göre kendi başına güzellik yoktur, olamaz da; yalnız bizim (güzelliğe dair) bir yargımız vardır ve bu yargının temellerini bulmak gerekir (ästhetisches Elementarurteil). Bu temeller, izlenimlerimizle ilgili ilişkilerde bulunabilir. Güzel adını verdiğimiz belli ilişkiler vardır ve sanat bu ilişkilerin bulunduğu yerde yer alır: Eşzamanlı olarak resim, plastik ve mimaride; hem sıralı hem eşzamanlı olarak müzikte ve yalnızca sıralı olarak şiirde. Önceki estetikçilerin tersine Herbart’a göre güzel nesneler öz olarak hiçbir şey ifade etmezler; tıpkı gökkuşağı gibi: Gökkuşağı yalnızca çizgi ve renk olarak güzeldir, yoksa İris ya da Nuh’la ilgili söylenceler açısından değil.

Hegel’in bir başka karşıtı olan Schopenhauer (17881860), onun estetik üzerine bütün değerlendirmelerini yadsıyordu. Schopenhauer’e göre istenç değişik basamaklarda nesnelleşir; her ne kadar istencin nesnelleşme basamağı ne denli yüksekse, o denli güzel olursa da, her basamağın kendi güzelliği vardır. Kişiliğini yadsıyarak istencin ortaya çıktığı bu basamaklardan birinin seyrine dalma bize güzellik bilincini verir. Schopenhauer’e göre bu düşünceyi değişik basamaklarında algılama yeteneği herkeste vardır ve insanlar bu yolla kişiliklerinden bir süre için özgürleşirler. Sanatçının dehası bu yeteneğe en yüksek basamaktan sahiptir, bu nedenle de en yüce güzelliği gösterir.[47]

Herbart, özellikle de Schopenhauer

alay eden görüşler

“düşüncenin tezahürü olarak güzellik” ve “düşüncenin ifade edilişi olarak sanat”