De leeuw van Vlaanderen (oorspronkelijk: De Leeuw van Vlaenderen of de Slag der Gulden Sporen) is een historische roman geschreven door de Vlaamse schrijver Hendrik Conscience in 1838. Het boek vertelt het verhaal over de Guldensporenslag in 1302. Conscience werd hoogstwaarschijnlijk geïnspireerd tot het schrijven van het boek na het zien van het schilderij De Slag der Gulden Sporen van Nicaise De Keyser.