Nâzım'ın Bursa Yılları – Anılar,Tanıklar,Fotoğraflar,Bilinmeyenler

Evliya Çelebi’nin “Bu gölde yetmiş çeşit balık bulunur” dediği, etrafı dağlarla çevrili İznik Gölü’nün kıyısında,

Sevdalınız komünisttir
On yıldan beri hapistir
Yatar Bursa kalesinde

ister hapisaneme, ister hastaneme gel/ gözlerin gözlerin gözlerin hep güneşte...”

Tahir olmak da ayıp değil Zühre olmak da
hatta sevda yüzünden ölmek de ayıp değil,
bütün iş Tahir’le Zühre olabilmekte
yani yürekte.
Meselâ bir barikatta dövüşerek
meselâ kuzey kutbunu keşfe giderken
meselâ denerken damarlarında bir serumu
ölmek ayıp olur mu?”

Günler gitgide kısalıyor,
yağmurlar başlamak üzre.
Kapım ardına kadar açık bekledi seni.
Niye böyle geç kaldın?
Soframda yeşil biber, tuz, ekmek.
testimde sana sakladığım şarabı
içtim yarıya kadar bir başıma
seni bekleyerek.”
...

Bu işte insafsız olmalı, birazcık da kibirli,
ne kahır ne keder, ne zulüm
seni ancak ölüm
teslim alabilmeli

Nâzım Hikmet, Kemal Tahir’e yazdığı 9 Kasım 1943 tarihli mektupta sanatçının her şeyden önce insanları ve memleketini sevmesi gerektiğini belirterek sadece yazmanın, bir insanı sanatçı yapmayacağını anlatır:

Kitapları kitap olarak okursan sade, hakikaten aptaldırlar, fakat onları hayatla ilgilendirerek okursan akıllı olurlar.

Hapisliğimin on ikinci yılındaydım
üç aydan beri de
canlı cenaze hâlindeydim
cenaze olan ben
serilmiş yatıyordu
canlı olan ben
onu ibretle seyrediyordu

Ne güzel şey hatırlamak seni.
Sana tahtadan bir şeyler oymalıyım yine:
bir çekmece
bir yüzük,
ve üç metre kadar ince ipekli dokumalıyım.
Ve hemen
fırlayarak yerimden
penceremde demirlere yapışarak
hürriyetin sütbeyaz maviliğine
sana yazdıklarımı bağıra bağıra okumalıyım...
Ne güzel şey hatırlamak seni:
ölüm ve zafer haberleri içinden,
hapiste
ve yaşım kırkı geçmiş iken...”