Құлагер

Құлагер, қоштасқаным ел алдында,

Жемтігің қалды сенің Жыландыға.

Айрылып жанындағы жалғыз сенен,

Қайтты нең, тұрмаған соң жылады да.

Құлагер, жануарым, пырағым-ай,

Қалдың-ау Ерейменде, шырағым-ай!

Сенікі, менікі емес, қарға, кұзғын!

Оқи бер Құлагерге құраныңды-ай…

Көзіңнен айналайын тостағандай,

Қияр ем сені нағып тастағанға-ай;

Басыңды итке неге иіскетейін,

Ерте-кеш құшақтамай жас баламдай!

Құлагер, қош-қош атым, жолдасым-ай!

Мен білдім түнесем де тұрмасыңды-ай.

Тигізбей топыраққа, жоғары іліп

Сақтармын өле-өлгенше қу басыңды-ай!»

Соны айтып Құлагердің басын кесті,

Көрген жан: «Қайтсін шіркін, асыл!»- десті.

Достары: «Қайран ер-ай, обал-айлап»,

Қастары: «Сол сыйымен барсын!»

Бұрқырат кер бұланды кең далаңа,

Бастырмай шөпке-шарға тоқтап құры.

Далаңның той болғанда қиял құсы,

Жүйріктей бабындағы жүгір, міні;

Орай шап алдын, артын жиын жұрттың,

Жыр қыла бүгінгіні

Толғану

Тасқында, тау суындай көңіл жыры,

Қазақтың сусындасын ойы-қыры.

Бұрқырат кер бұланды кең далаңа,

Бастырмай шөпке-шарға тоқтап құры.

Далаңның той болғанда қиял құсы,

Жүйріктей бабындағы жүгір, міні;

Орай шап алдын, артын жиын жұрттың,

Жыр қыла бүгінгіні, бұрынғыны.

Шарықта шар тарапқа қиял құсы,

Көңілдің көп тұрғанда күнді алғысы.

Халқыңның қуанышын қанат қып қақ,

Қашанда қала берер ұяң кісі.

Қашаннан қазақ көшкен тарих көші,

Таланып жаудан, жұттан жеткені осы.

Көсемі көш алдында басшы болып,

Бақыттың жайлауына қонған тұсы.

Шат көңіл, шадыман жұрт ақынысың,

Жүйріктің жұрт қуантқан жақынысың,

Баласын бақытты елге, түс майданға,

Халқыңның қайратысың, ақылысың.

Тілісің, теңіз көңіл, батылысың,

Өткір ой, сазгер сезім батырысың.

Желіндей қуаныштың жеделдей соқ,

Өлеңнің өзені бір сапырылсын.

Күйіндей домбыраның құлдырасын,

Суындай Алатаудың сылдырасын,

Сөздердің асыл, көркем тасын қала,

Ұйқасы өлеңімнің сыңғырласын.

Тегінде кәр құлақсың, сұңғыласың,

Сондықтан сұлу сөзді жыр қыласың.

Соғайын сөзімнен бір сұлу сарай,

Я көрсін, я көрмесін тұрғыласым.

Ұзаққа жүгіретін өрен жүйрік,

Секілді тыз етпеге қақпай күйбік,

Көсіліп өресі ұзақ поэмаға,

Жай тастап, кең құлаштап, желдей жүйткіп.

Десе де «Бұл ақынның сөзін сүйдік»,

Десе де «Ақынымыз кетті жидіп»;

Тастай бер ортасына өз сөзіңді,

Ұлы ұрпақ, осы күні көпте билік.

Халқымның қуанышты бұлбұлымын,

Жұртымның жүйрігінің дүлділімін.

Көтеріп көптің көңілін күнде шауып,

Жүлде алар жұма сайын туды күнім.

Шат елдің шешенімін, даңғылымын,

Шыным сол, правом бұл, заңды мұным.

Астанам Алатаудан саңқылдасам,

Жетпей ме, жер жүзіне жаңғырығым?

Бақ туын тұрғанда ұстап бүгін қазақ,

Көңілі судай тасып, оттай маздап.

Ескі күн елім көрген енді ойласам,

Көрінер кейде қорлық, кейде мазақ.

Соларды әдетім еді айту аздап,

Ескіге ендігі елдің кегін қозғап,

Ескі күн - елдің жылап өткен күні,

Ескі ән, күй сондықтан қалған боздап.

Ежелден ескеруші ем елдің сөзін,

Бұлақтың тазалауға тінтіп көзін.

Бар ма деп ашпаған сыр, айтпаған жыр

Құлақты қырға түріп жүрген кезім.

Ақтарып асыл сөздің алтын, жезін

Салатын дүкеніме бар мінезім.

Ақтарған Арқа астын инженермін,

Ал жұртым, керегіңе тұрса сөзім.

Өзгеге үғындырмас өзі бұзбай,

Сыншыдан сақта құдай сортан тұздай.

Шатасқан шалдауардан жиіркенем,

Елімнің ескісінен сөз айтқызбай.

Сапырған сырлы сөзді cap қымыздай,

Заманның отырғам жоқ ,салтын бұзбай,

Асылын арамынан аршып алдым,

Қашаннан қазынаға халқымыз бай.

Туған жер

Мен өзім тауда туып, тасында өстім,

Жасымнан мұз төсеніп, қарды кештім,

Асқарда Аршалыға қозы жайып,

Бұлттың аспандағы қасында өстім.

Жөңкенің жоғары ала басында өстім,

Ақ гауһар Ақгастының тасында өстім.

Аспанда ақиығы шаңқылдаған

Құздардың құламалы астында өстім.

Сондықтан бір қазақпын тауды сүйген,

Тасы жоқ , таусыз жерді жерсінбеген.

Алматым Алатаудың бауырында

Аңқылдап жел соққандай ән мен күйден.

Жасымнан жырлап едім тауды талай,

Гималай, Кавказ, Жөңке, Алтай, Алай.

Ордасы ой, көңілі

Санақшы санын бір мың үш жүз десті.

Бейне бір шегірткенің қонуындай,

Толқыған он төртінші айда жатыр.

Дегендей: шешен - дауға, батыр - жауға,

Бір үйді қырғыз алды - Шабдан манап,

Оязы Қараөткелдің Измаилов

Бір үйде ләйліп отыр ішіп арақ.

Жиынға ояз мінген бір арғымақ

Жетіпті Сағынайдың жылы жылжи.

Қар жұқа, қысы жақсы, жер соны боп,

Сол жылы Арқа елінде болып ед күй.

Қатарлап қаладайын үйлерді ылғи.

Көше боп көк майсаға тігілген үй.

Айтылған қыстай сауын, ұлы дүбір,

Хат алған неше дуан, болыс пен би.

Әр елдер тұрғы-тұрғы, алыс, жақын

Жаратып келіп жатқан дәмелі атын.

Бас қосқан неше дуан ақтарылды ас,

Жалпақ, жұрт түгел естіп жатты даңқын.

Әйтеуір әудім жерге шаба алатын

Бұл астан қалдырған жоқ қазақ атын.

Қалмастан қаладағы биржевойлар,

Саудагер қалдырған жоқ тағалы атын.

Керейдің ас болған соң осы шалы

Ағылды алуан жүйрік қосылғалы.

Қаптасты кұмырсқадай қырға қазақ,

Ac емес, шегірткенің жосылғаны.

Қараөткел келіп жатыр, Қарқаралы,

Кереку, Баян, Семей, Торғай - бәрі.

Жетісу осында кеп құйып жатыр,

Арқаға аунап шөкті Қаратауы.

Әр жақтың қошқарлары, марқалары,

Әр жерде ауыр қотан, алқалады.

Жиылды Сағынайдың сорпасына,

Асын жеп, атын шауып тарқағалы.

Әр елдің бұқалары, өгіздері,

Қызыл көз, саба құрсақ - семіздері,

Жерлерден жарты ай жүріп келгендер бар,

Келіпті пәленше де дегізгелі.

Дейміз бе осыларды нені іздеді?

Жын қуды астың етін жегізгелі.

Арқаға аударылды ас дегенге

Лақылдап Балқаш, Арал теңіздері.

Жан-жақтан ағытылды сабаны артып,

Түсіріп, дүрілдеп жүр табақ тартып.

Кісіге шыпылдады ақ ордалар,

Қалың ат ер-тұрманы етіп жалт-жұлт.

Байланған қыс бордақы домалантып,

Сойылды талай мертік, талай шартық.

Соларға бір сұғынды Сұрпақбайлар,

Арқада Ерейменді мекен еткен

Керейде Сағынайдың болыпты асы.

Қаудырап аппақ қудай сақал, шашы,