Kolektif Bilinçdışı
Kişisel Bilinçdışı’nın altında ise kolektif bilinçdışına ait içerik bulunur. Bu içerik şahsımıza özgü değildir. Atalarımızdan belki de canlıların ortak paylaştıkları bir geçmişten kaynaklanır. Jung’un “nesnel ruh” dediği ruhtur bu. Bitki, hayvan ve insanların ortak geçmişinden gelen imgelerle, arketiplerle yüklüdür.
İnsan iradesinin yaptırım gücü ona işlemez. Kişisel geçmişten etkilenmez, zira bireysel özellikte değildir ve insanı insanlığın hatta canlıların bütününe bağlayan genel bir yapıdadır. Ama o bilinçli zihni etkileyebilme gücündedir. Bilinçdışının ne denli bağımsız ve kontrol dışı oluşunu Jung şu sözcüklerle dile getirir.”Baştan beri, bilinçdışı ile gönüllü karşılaşmamı, benim yönettiğim ve sonucunu büyük bir merakla beklediğim bir deney olarak almıştım. Oysa bu gün düşündüğümde, onun bana uygulanan bir deney olduğunu söyleyebilirim.”