Zakochanych w sobie nawzajem Idę i Antoniego czeka długoletnia rozłąka. Jej powodem nie są jednak różnice charakteru, zwaśnione rody, czy mezalians. Powód jest prosty: kryzys ekonomiczny. Rodzina Antoniego może pochwalić się wielopokoleniową tradycją szlachecką. Jednak dobre czasy dobiegły końca, a mężczyzna z zadłużonym majątkiem zostaje zmuszony do emigracji z kraju i fizycznej pracy parobka, zajmującego się dojeniem krów. Ida zostaje zaś w swojej rodzinnej Nietroni, gdzie codziennym wysiłkiem udowadnia swą wierność i oddanie. Jeżeli wystawionym na próbę kochankom uda się przetrwać rozłąkę — będzie to zasługą ich gorącej miłości i szacunku.
Na tle historii miłosnej Idy i Antoniego pokazana jest sytuacja społeczno-polityczna na Polesiu, po odzyskaniu niepodległości.
„Gniazdo Białozora" jest ostatnią powieścią napisaną przez Marię Rodziewiczównę.
Maria Rodziewiczówna — (1864–1944) polska powieściopisarka i nowelistka. Debiutowała w 1882 roku jako autorka nowel. Jej powieść “Straszny Dziadunio” otrzymała wyróżnienie w konkursie "Świtu” (1887), a kolejna powieść “Dewajtis” zdobyła nagrodę “Kuriera Warszawskiego”. Od czasów I wojny światowej autorka była aktywistką społeczną. Wydawała i redagowała czasopismo dla gospodyń wiejskich “Ziemianka”. Interesowała ją sprawa utrzymania ziemi, wierność wartościom patriotycznym, kult polskiej przyrody oraz kwestie emancypacji kobiet. Jej najbardziej znane utwory to: “Dewajtis”, «Lato leśnych ludzi”, «Między ustami a brzegiem pucharu”.
