Ölü Evinden Anılar

Bazı kimseler, tutukluları iyi yedirip onlara iyi bakmak ve yasadışı hareket etmemekle her işin bittiğini sanırlar. Bu da yanlış bir düşünce. Her insan, kim olursa olsun, ne kadar aşağı konumda bulunursa bulunsun, içgüdüsünün etkisiyle hatta bilinçsizce, kendisinin de bir gururu olduğunun göz önünde tutulmasını ister

Buradakilerin hepsi birer hayalciydi, bu hal, hemen göze çarpıyordu. Hayal kuruculuk onlarda bir hastalık halini almıştı. Gerçekten hayal kurucu tutukluların çoğu kederli, somurtkan, hasta gibiydiler. Çoğu sessiz, içlerinde nefret derecesine varmış bir düşmanlık besleyen, ümitlerini açığa vurmaktan hoşlanmayan adamlardı. Saflık, içtenlik aşağılık bir durum olarak görülmekteydi; ümitlerin gerçekleşmesi ne kadar imkansızsa, bunları kuran hayalci de bu imkânsızlığı ne derece çok duyarsa, tutuklu o oranda inatla, utançla bu hayallere dalardı.

Sürgüne kaçakçılık suçuyla geldiği halde eşi az bulunur, namuslu, ahlaklı bir adamdı.