Hekayələr

Nobel mükafatı laureatı Haynrix Böll (1917–1985) dünya ədəbiyyatında daha çox irihəcmli romanlar müəllifi kimi tanınsa da, “ən çox sevdiyi ən cazibədar nəsr forması” hesab etdiyi hekayə janrında da gözəl nümunələr yaratmışdır. Yazıçı bu “kiçik” janrın böyük imkanlarından ustalıqla istifadə edərək yaşadığı dövrün, daha dəqiq desək, XX əsr insanını ən çox düşündürən iki problemi — müharibə və ictimai-sosial problemləri ön plana çəkmişdi. Bu hekayələrdə özünün “yaddaşında əbədi olaraq dəhşətli, qanlı bir ölüm maşını kimi qalan” müharibə prosesinin özü deyil, əsasən, onun törətdiyi nəticələr, insanı həm fiziki, həm də mənəvi cəhətdən necə şikəst etdiyi təsvir olunur. İctimai-siyasi motivlərdə yazılan hekayələr isə bir növ onları tamamlayır, daha doğrusu, müharibənin şikəst etdiyi bu insanların sosial həyatda — cəmiyyətdə qarşılaşdıqları amansız çətinliklər, ədalətsizliklər təsvir obyektinə çevrilir. Lakin bütün bu ağrı-acılara baxmayaraq onun qəhrəmanları ümidsizliyə qapılmır, məyusluq içində “itib-batmır”, “ərimir” — öz saf daxili aləmlərinə, yumor hisslərinə söykənərək qaranlıq bir aləmdə, közərti şəklində də olsa, işıq tapa bilirlər.