José Saramago

onlar demokrasinin en yüce koruyucularıdır, onlar olmasa diktatörlük, dünya üzerinde var olan diktatörlük türlerinden herhangi biri –ve bunların sayısı bir hayli yüksektir– bize yaşam vermiş olan bu vatanın yakasına çoktan yapışmış olurdu.

İkinci olarak, efendi'nin öngörüsüzlüğü apaçık ortadadır; çünkü bu meyvenin yenmesini gerçekten istememiş olsaydı çare basitti: Ağacı hiç dikmemesi, başka yere yerleştirmesi veyahut dikenli tellerden bir çitle etrafını çevirmesi yeterli olurdu. Üçüncüsü ise, adem ile havva çıplak olduklarını tanrı'nın emrine itaat etmedikleri için keşfetmiş değillerdir.

Onu sen öldürdün, Evet, doğru, infaz eden kol bendim, ama hükmü sen verdin,

Bağa giren de bağcı kadar hırsızdır, dedi kabil,

Öldürülen evlatlarının kaybını telafi etmek için bir oğul doğurma olasılığı yine adem'le havva'ya düşmüştü, ama hayatta neden ve niçin olduğunu bilmeden çocuk yapmaktan başka hedef olmaması pek üzücü.

Farklı bir dönem olsaydı, belki ağlardı, belki umutsuzluğa kapılırdı, belki de göğsünü ve başını yumruklardı, ama durum neyse o olduğundan, dünya pratik olarak başlamış olduğundan, kim olduğumuzu söylemeyi deneyebileceğimiz kelimelerimiz hâlâ eksik olduğundan ve kendimizi en iyi tanımlayan kelimeleri hiç bulamadığımızdan, bir anlam ifade etmeye son verene ve bir dizi tutarsız sesten, anlamsız eveleme gevelemeden başka

bir şey olmayana dek ağzından çıkan sözleri tekrarlamakla yetindi.

Uykuda geçirdiği saatlerin yatıştırdığı midesinde kasılmalar azalmıştı, böyle kalsa iyi olacaktı, çünkü civarda yiyecek bulma umudu hiç yoktu; ara sıra karşısına bir incir ağacı çıkıyordu ama üzerinde hiç meyve olmuyordu, çünkü incir mevsimi değildi.

kuşku duymak uzun yaşamış

olanın ayrıcalığıdır,

Her şey gibi kelimelerin de kendi neden, nasıl, niçinleri vardır. Gösterişli olan kimileri tumturaklı bir havada bize seslenirler, sanki büyük işler için yaratılmış gibi kasılırlar, ama sonunda hafif bir yel bile olmadıkları, bir değirmen

kanadını bile döndüremedikleri ortaya çıkar; sıradan, alışıldık, her günkü kelimeler olan diğerleri ise kimsenin öngöremeyeceği sonuçlara yol açar, bu iş için doğmamışlardır ama yine de dünyayı alt üst ederler.

Kabil israiloğullarından değildi, ama hititli de değildi, amorilerden de değildi, perizzilerden, yebusilerden, hivililerden de değildi.