Сайын Мұратбеков

Жазға салым Жусандытөбе жақтан қоңыр салқын самал еседі. Ашқылтым иіс аңқиды. Жусанның иісі. Сондайда есіме тағы да Аян түседі.

Құдай, құдай... Осы ит жыны бірікпеген иттердің ортасында азапқа салғаныңша алсаң етті мені!

Екеуміз оңаша қалғанымызда өткен-кеткенін айтып, ерінен жастай жесір қалып, үш ұл, бір қызды қалай адам ғып өсіргенін әңгімелейтін.

Сондайда қолымнан келсе әжемді үлде мен бүлдеге орап, тырп еткізбестен төрге төрт қабат көрпенің үстіне отырғызып қойсам деп арман етуші едім.

Қозым, қозым... Сенің осы айтқаныңның өзі-ақ маған үлде мен бүлде емес пе. Айналдым сенен! Басқа күшіктер тегіс жиналып бір төбе болғанда, сен өзің бір төбе емессің бе, маған,— деп еміренетін

Әжем ләм деген жоқ. Бір-ақ уыс боп шөгіп, бүрісті де отырды. Төсекке де со бойын жазбаған күйде бір уыс қана боп жатты. Түні бойы ұйықтаған жоқ, әлсін-әлсін естілер-естілмес күрсінумен, уһілеумен болды. Түннің бір уағында оның үнсіз жылап жатқанын да сездім.

Беу-у, құдай-ай, осылардың арасына дәнекер болам деп-ақ өлетін болдым... Бәрінің емгені бір ананың ғана — бір менің ғана ақ сүтім еді...— Әжем ауыр күрсініп, маңдайының терін сүртті. Қабағы кіртиіп, ұрты бұрынғысынан да ортайып, әбден діңкелеп шаршаған кейіпте отырып қалды.

Тіпті әрі-беріден кейін қақсай-қақсай заржақ атанады екенсің.

Ең болмаса, менің көзім тірі тұрғанда тату болса екен де, мен өлген соң не болса о болсын... Құдай ғой, мені де осылардың тозағына күйдіріп қойған... Ел қайдан білсін: «Ойбай, анау пәленшені қарашы жетім-жесір боп өсіп еді, енді, әне, балаларының түздегісі түзде, ойдағысы ойда шетінен жетілген, болған-толған, бақыты жанған кемпір екен»,— дейді. Ал мен сорлы осылардың иттігін білдірмеймін деп түздегісіне түзде, ойдағысына ойда тыраштанам. Қайсысының үйіне барсам да: «Келіндерім ренжімесе екен»,— деп отымен кіріп, күлімен шығам. Мен оларға ене емеспін, жалдап алған бір күңмін.

Мен сай-сүйегім сырқырап, енді аз болса өкіре жылап әжемді бас салуға шақ отырмын. Тамағыма жас тығылғандай боп сөйлей алатын емесшн...