Truyện viết về Sang, một cậu bé nhà nghèo ở Mười tám thôn vườn trầu Hóc Môn thời chế độ cũ. Cha Sang theo Việt Minh bị giặc Pháp và bọn tay sai bắn chết. Mẹ Sang vì quá buồn rầu cũng chết theo bỏ Sang mới bảy tuổi và ba đứa em thơ dại lại cho bà Hai là bà ngoại của bốn đứa. Sang được ông Một mướn coi ngựa đua rồi sau đó cho người huấn luyện Sang thành nài để cỡi con ngựa đua Đạm Tiên. Trở thành nài, Sang mới biết đằng sau cái hào nhoáng, sau các cuộc đua là những tính toán, thủ đoạn thật tàn khốc mà phần thua thiệt luôn dành cho những chú bé làm nài. Quay trở về quê ở Hóc Môn, Sang lại càng buồn hơn khi chứng kiến sự tàn ác của bọn tề xã đối với những người Cộng sản yêu nước. Nhờ ông Ba Nhung giúp đỡ, Sang đã quyết định đi tiếp con đường mà cha em đã chọn: trở thành bộ đội cụ Hồ.
